ΑΥΡΙΟ ΣΤΟ ΔΗΠΕΘΕ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Με την παρουσίαση τριών έργων ολοκληρώνεται

το αφιέρωμα στο μεγάλο συνθέτη Γιάννη Χρήστου

 

ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΤΑΙ αύριο στις 8 μ.μ. στο ΔΗΠΕΘΕΚ το τριήμερο αφιέρωμα στο μεγάλο συνθέτη Γιάννη Χρήστου (1926 - 1970) που οργανώνει το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας, υπό την αιγίδα της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, με την παρουσίαση τριών έργων του: «Αναπαράστασις Ι (Βαρύτονος)», «Αναπαράστασις ΙΙΙ» ή «Ο Πιανίστας» και «Επίκυκλος», με τη συμμετοχή του ηθοποιού Τηλέμαχου Κρεβάικα, υπό τη διεύθυνση του Θεόδωρου Αντωνίου (συνθέτη, μαέστρου, τακτικού μέλους της Ακαδημίας Αθηνών και Προέδρου της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών).

 ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΥ

Ο Γιάννης Χρήστου (8 Ιανουαρίου 1926 — 8 Ιανουαρίου 1970) είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και φιλοσόφους της μουσικής του 20ού αιώνα, διεθνώς γνωστός ως Jani Christou. Κύριο χαρακτηριστικό της ζωής και του έργου του ήταν οι έντονες φιλοσοφικές και μεταφυσικές του ανησυχίες, τις οποίες συσχέτιζε άμεσα με την μουσική, προσπαθώντας να αναδείξει την πανανθρώπινη θρησκευτική, μεταφυσική και μυστικιστική της διάσταση, πέραν από ιστορικές περιόδους, τεχνοτροπίες, πολιτισμούς και συγκεκριμένα θρησκευτικά δόγματα. Έχοντας βαθιές γνώσεις φιλοσοφίας, ψυχολογίας, θρησκειολογίας, κοινωνικής ανθρωπολογίας, Ιστορίας της Τέχνης αλλά και αποκρυφισμού, ανέπτυξε το δικό του φιλοσοφικό σύστημα και τη δική του ορολογία για μια μεταφυσική της μουσικής και προσπάθησε ιδιαίτερα με τα τελευταία του έργα να υλοποιήσει τις ιδέες του σε ένα ευρύτερο «μεταμουσικό» πλαίσιο, όπου η μουσική ήταν κάτι πέρα από μουσική, συνεργαζόμενη με πολλές τέχνες με έναν νέο, υπερβατικό και λυτρωτικό τρόπο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΕΡΓΑ  Αναπαράστασις Ι ή «Ο Βαρύτονος» (1968):

Η εναρκτήρια φράση-ερέθισμα είναι μια στροφή από την τραγωδία Αγαμέμνων του Αισχύλου, όμως οι λέξεις του βαρύτονου εμφανίζονται σχεδόν «πολτοποιημένες» μ’ έναν τρόπο ακατανόητο γύρω από μια φράση- κλειδί: άστρων κάτοιδα νυκτέρων ομήγυριν, καθώς και γύρω από μια λέξη-κλειδί: απαλλαγή. Πρόκειται για μια παράσταση που (όπως και η Αναπαράσταση ΙΙΙ), αποκτά τη μορφή ψυχοδράματος και ξετυλίγεται μέσα σε μια θεατρική ατμόσφαιρα τελετουργίας. Ένα είδος απογύμνωσης της ανθρώπινης ψυχής που πραγματώνεται μέσα από μια κίνηση και μια φωνή. Αυτές οι σκηνικές τελετουργίες μπορούν να προκαλέσουν στο θεατή ένα αίσθημα φόβου. Είναι όμως ένας ιερός φόβος, παραλληλισμός μ’ εκείνον που προκαλούσε η διαδικασία της κάθαρσης, στο αρχαίο ελληνικό θέατρο. Ή ακόμη, ο θεατής μπορεί να προβάλει τον εαυτό του στο κύριο πρόσωπο του έργου σ’ ένα είδος αυτοανάλυσης. Όπως και στα άλλα έργα, οι θέσεις του κάθε μουσικού-ηθοποιού (που, εκτός από τη μουσική που εκτελεί, δημιουργεί και καταστάσεις μετάπραξης) όπως και του σολίστ και του αρχιμουσικού είναι προσεχτικότατα προκαθορισμένες και ρυθμισμένες. Ωστόσο η «μουσική» περιορίζεται σε μια λιτότατη παρουσία:: το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο κύριο πρόσωπο, πλαισιωμένο από ένα κοντίνουουμ, ηχογραφημένο σε μαγνητοταινία.

Αναπαράστασις ΙΙΙ ή «Ο πιανίστας» (1969):

Ένας πιανίστας βγαίνει στη σκηνή για να εκτελέσει ένα κομμάτι. Δοκιμάζει να παίξει αλλ’ από το όργανο τον χωρίζει ένας αξεπέραστος φραγμός μη επικοινωνίας. Έτσι η δραματική υπερένταση του σολίστ ηθοποιού και της μουσικής φτάνουν σ’ ένα κορύφωμα χάρη σ’ ένα κρεσέντο που εξωθείται στη μέγιστη δυνατή ένταση για να καταλήξει στην Ήττα και στη Διάλυση. Σε ένα δεύτερο αντίκρυσμα (κατά Γιώργο Λεωτσάκο) ο ψυχολογικά «εμποδισμένος» (inhibited) πιανίστας, που οι αναστολές του μπροστά στο όργανό του, στραγγαλίζουν όλους τους πόθους του να κάμει μουσική και τον οδηγούν ως τον παροξυσμό εκείνο που θα τον μεταμορφώσει σ’ ένα πάσχον σφάγιο, δεν είναι παρά ένα σύμβολο ψυχοπαθολογικού ευνουχισμού και της δραματικότερης απόγνωσης που μπορεί να δοκιμάσει ένα έμβιο όν.

Επίκυκλος (1968):

Ο Γιάννης Χρήστου σημειώνει ότι πρόθεσή του στο έργο είναι να φτάσει στις ρίζες της «πρωτο-εκτέλεσης» (proto-performance), στη ρίζα κάθε τέχνης. Ξεφεύγει από τη «συντεθειμένη» (composed) ή διακοσμητική του έκφανση, ακόμα και από τα μη συντεθειμένα (unsynthesized) στοιχεία που έδιναν οι ερμηνευτές και προσδοκά συμμετοχές από την πλευρά του κοινού, συμμετοχές πολυάριθμες και αυθόρμητες. Όλα αυτά μέσα σε ένα εννοιολογικό πλαίσιο που δίνει η παρτιτούρα με την αν-ιστορική διάσταση του κοντίνουουμ που μεταφέρει μέσα στο χρόνο τις ιστορικές διαστάσεις των συμβάντων.
Σημειώσεις από το βιβλίο της Anna-Martine Lucciano «Γιάννης Χρήστου» σε μετάφραση και επιμέλεια Γιώργου Λεωτσάκου (εκδόσεις «Βιβλιοσυνεργατική»).

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Διδασκαλία-διεύθυνση: Θόδωρος Αντωνίου, περφόρμερ: Τηλέμαχος Κρεβάικας, συντονισμός – οργάνωση: Στάθης Γυφτάκης.

Βιολιά: Ηρώ Αναγνωσταρά - Παναγιώτης Μαυροειδής,

Βιόλα: Θοδωρής Σαμαράς

Βιολοντσέλα: Σοφία Ευκλείδου, Νίκος Ντοκόπουλος - Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος

Κοντραμπάσο: Αρίων Γυφτάκης

Φλάουτο: Νατάσα Μπακέα

Κλαρινέτα: Γεωργία Δασκαλάκη - Γιώργος Κοκορόγιαννης, Ηλίας Αναγνωσταράς - Γιάννης Μανωλακάκης

Φαγκότο: Σταύρος Τσότρας

Τρομπέτα: Νίκος Ζιοβήρης

Τρομπόνι: Βαγγέλης Χάμριστσακ

Κρουστά: Δημήτρης Μπακέας - Μαρία Μήτρου

Πιάνο: Γιάννης Σύμκο

Φωνητικό Σύνολο: Τώνια Δικαίου, Ανδριάνα Παπαβασιλοπούλου, Ελένη Αλεξοπούλου, Αλεξάνδρα Μάτζαρη, Τέτα Βασιλάκη, Ναυσικά Πέππα-Τριαντάρη, Peter Huby, Linda Cox, Λίλλυ Τριαντάρη, Φωτεινή Αράπη, Νίκολα Κατούντα.

● Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.